نظام بودجه ریزی طرح های آماری

از اصلاحات اخیر در ﻧﻈﺎم ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻨﺪی ﮐﺸﻮرﻫﺎ، ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮی بودجه ریزی بر مبنای عملکرد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺳﻨﺠﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد سازمان ها تأﮐﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺷﺪن ﺑﺴﯿﺎری از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی دوﻟﺘﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻟﺰوم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﮐﻨﺘﺮل، تأﮐﯿﺪ اﯾﻦ ﺷﺮکت ها بیش تر ﺑﺮ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻮدن ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ، ﮐﺎراﯾﯽ و اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﺖ (ﻣﺤﻤﻮدی، 1386،ص). یکی از دغدغه های مهم در هر سازمان دولتی، تخصیص منابع مالی و غیر مالی به فعالیت ها و عملکردهای اجرایی است که در قالب بودجه ریزی معرفی شده است. ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻨﺪی، ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻧﺎﻣﺤﺪود و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﮐﺮدن ﻣﯿﺰان اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﮐﻤﯿﺎب ﻫﺴﺘﻨﺪ. در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﻤﯿﺎب، ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺪاوم ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ و در اداﻣﻪ ی آن، ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻨﺪی، ﺿﺮورﺗﯽ اﻧﮑﺎرﻧﺎﭘﺬﯾﺮ دارد (مشایخی و همکاران،1393، ص14). ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺳـﻨﺪ ﻣـﺎﻟﯽ ﻋﻤﻠﯿـﺎت دوﻟـﺖ، ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در دﺳـﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑـﻪ اهداف ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎی دراز ﻣﺪت ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﮐﺸﻮر دارد. از این رو، ﺗـﻼش ﺑـﺮای بهبود آن ﻫﻤﻮاره ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮده است (فروغی و همکاران،1391، ص49). در سال های اخیر، با توجه به تحریم های صورت گرفته در حوزه های مختلف، منابع سازمان های دولتی با محدودیت های مختلفی روبه رو شده اند که لزوم به کارگیری روش های جدید بودجه بندی و یا اصلاح روش های موجود را ضروری کرده است. یکی از زمینه های چالشی برای مدیران، انتخاب روش صحیح بودجه ریزی برای فعالیت ها است، برای این منظور، لازم است ابتدا، نظام تعریف شده ای برای انجام یک فعالیت ایجاد و اجرا گردد و سپس بر اساس بازخوردهای ناشی از آن، اصلاحات مورد نیاز صورت پذیرد. اعتبارات مربوط به اجرای طرح های آماری در مرکز آمار ایران، به عنوان یکی از بخش های مهم و فعالیت های اصلی مرکز، از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این مقاله سعی گردیده است تا نظام بودجه ریزی طرح های آماری از ابتدا تا انتها تشریح و تبیین گردد تا ضمن ایجاد آگاهی از این نظام، زمینه ی بررسی و نقد آن نیز فراهم گردد.